مهندسی معدن

گرایش‌ها

مهندسی معدن دارای ۲ گرایش اصلی استخراج و اکتشاف و ۴۰ گرایش تخصصی مانند ابزار - ماشین آلات - حفاری، مکانیک سنگ می‌شود. مراحل این رشته عبارت‌اند از:

1. پی جویی
2. اکتشاف
3. آماده سازی
4. استخراج
5. فرآوری
6. بازسازی

اکتشاف کانسارها شامل اکتشاف مقدماتی، نیمه تفصیلی و تفصیلی است با پایان هر مرحله از اکتشاف مهندسان اکتشاف با توجه به افزایش و یا کاهش احتمالات کشف و برآورد هزینه‌های انجام شده و قابل پیش بینی در مورد ادامه اکتشاف تصمیم می‌گیرند.

هر چند این دانش یکی از دشوارترین دانش‌ها به لحاظ کاربرد است، اما به علت ارتباط نزدیک با طبیعت و در عین حال بهره‌گیری از فنون مهندسی از جذابترین علوم می‌باشد.

استخراج معادن با توجه به فاکتورهای بسیاری نظیر شرایط اقتصادی و فنی و قابلیت دسترسی به کانسار و... به دو صورت کلی روباز و زیر زمینی انجام می‌گیرد.

معدنکاری روباز تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که دیگر استخراج به صورت روباز به صرفه نباشد و پس از آن استخراج به روش زیر زمینی صورت می‌گیرد.

در ایران

در ایران دانشگاه‌های مختلفی ارائه دهنده رشته مهندسی معدن در مقاطع کارشناسی؛ کارشناسی ارشد و دکترا می‌باشد که می‌توان به (دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب) دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی اردکان، دانشگاه سیستان و بلوچستان؛ دانشگاه صنعتی اراک؛ دانشگاه کردستان؛ دانشگاه صنعتی امیرکبیر؛ دانشگاه تهران؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ دانشگاه صنعتی سهند تبریز؛ دانشگاه زنجان؛ دانشگاه باهنر کرمان؛ دانشگاه یزد؛ دانشگاه آزاد اسلامی بافق یزد؛ دانشگاه بیرجند؛ دانشگاه صنعتی اصفهان؛ دانشگاه صنعتی بیرجند؛دانشگاه ارومیه؛ دانشگاه صنعتی ارومیه؛ دانشگاه صنعتی شاهرود؛ دانشگاه کاشان؛ دانشگاه آزاد اسلامی قائم شهر، دانشگاه لرستان//آزاد اسلامی واحد تهران جنوب؛ دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی کرمان، محلات، دانشگاه آزاد اسلامی میمه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین اشاره کرد.

سازمان نظام مهندسی معدن ایران

در حال حاضر سازمان نظام مهندسی معدن ایران و زیر شاخه‌های آن در استانها، با هدف سازماندهی مهندسان این رشته و گرایشهای مربوط و البته کارشناسان زمین‌شناسی، فرآوری، نقشه برداری ایجاد شده است. با توجه به وجود پتانسیل‌های معدنی هر منطقه کلیه معادن در حال اکتشاف که مجوز اکتشاف اخذ کرده و جهت تکمیل مراحل طبق طرح اکتشاف تهیه شده از مهندسین معدن گرایش اکتشاف بعنوان مسئول فنی اکتشاف و نظارت بر عملیات اکتشافی بهره برده و همچنین معادنی که درحال بهره‌برداری می‌باشند نیز از مهندسان استخراج بعنوان مسئول فنی معدن و ناظر عملیات استخراج با وظایف سنگین و مسئولیت خطیر انجام وظیفه نموده و اشتغال ایجاد شده، بر اساس تغییرات عدد پی در هرسال و تعرفه مشخص حقوق دریافت نموده و اخیراً تحت پوشش بیمه سازمان تامین اجتماعی جزء لیست بیمه قرار می‌گیرند که باعث اشتغال تمام وقت می‌شود. قرارداد کارشناسان هر سال تمدید و یا تعویض پروژه می‌گردد و این قرارداد در صورت اولین بار با اخذ معرفی نامه از سازمان صنعت، معدن و تجارت هر استان و سپس تهیه شش نسخه قرار داد با حضور بهره بردار و مسئول فنی معرفی شده در نظام مهندسی معدن استان مورد نظر فی‌مابین تهیه می‌شود. در صورت تمدید قرارداد مسئول فنی نیازی به معرفی از سازمان صنعت، معدن و تجارت نبوده و فقط در نظام مهندسی معدن قرارداد جدید با تعرفه همان سال بسته می‌شود. مسئولین فنی بهره‌برداری معدن با توجه به وظایف تعریف شده در۳۳ بند حرف اول و آخر در پروژه‌های معدنی را می‌زند و آخر هر ماه نیز گزارشات مربوطه شامل: مشخصات محدوده معدنی، روش استخراج ماده معدنی و باطله برداری و نسبت آنها نسبت به ماه قبل، تعداد و مشخصات ماشین آلات معدنی فعال و غیر فعال، میزان تولید ماده معدنی و دپوی باطله، تشخیص نحوه اجرای عملیات معدنی بر اساس محتوی طرح بهره‌برداری، میزان فروش ماده معدنی و عیار آن تهیه شده و به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و یا اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان ارائه می‌شود.